Skansen “Zagroda Kowalska” w Krzeszowie Górnym (50.4196078N, 22.3846636E)

Zagroda Kowalska powstała na placu Szkoły Podstawowej w Krzeszowie Górnym pod koniec lat 90-tych.  W skanseniemożemy zobaczyć: dom mieszkalny, stodołę, kapliczkę i kuźnię. 

Dom mieszkalny stanowią trzy pomieszczenia: sień, komora i duża izba. Został zbudowany metodą tradycyjną, czyli osadzony na kamieniach i pokryty dachówką cementową. W 2013 r. zmieniono pokrycie dachowe na gont drewniany i wyremontowano całą chałupę. Ogrodzenie zagrody wykonane jest z dranek sosnowych. Budynki wyposażone są zgodnie z ich przeznaczeniem. W chałupie można zobaczyć trzon kuchenny, stoły, stołki, skrzynie, warsztat tkacki, naczynia kuchenne, a w komorze zaś beczki, kołowrotki i inne narzędzia codziennego użytku.

Stodoła drewniana z 1931 r. zbudowana jest z blach ciętych ręcznie przez traczy. Pierwotnie kryta strzechą, a następnie dachówką cementową i gontem. W stodole są takie pomieszczenia jak; sąsiek, boiska z glinianym klepiskiem, zapole na drewnianych tyczkach tzw. poddynie. Przy bramach wjazdowych są zwodki, czyli podniesiony dach. Stodoła stoi na kamieniu węgielnym i wyposażona jest w takie sprzęty jak: młockarnia, sieczkarnia, chomąto, płużek drewniany, cep, widły i wiele innych. Budynek stodoły wzniesiony został w końcu XIX wieku we wsi Maziarnia w gminie Harasiuki. W ścianie wschodnie i zachodnie słupy łątkowe pełniące rolę ościeży drzwiowych. Więźba dachowa krokwiowa. Krokwie bez jętek oparte na płatwi licującej ze zrębem. Nad wjazdem okap wsparty na przesuwnicach.

Kapliczka domkowa z 1861 roku. Wcześniej stojąca w Harasiukach przy szosie do Biłgoraja. Znajdowała się w niej figura św. Jana Nepomucena z rozłożonymi rękami, ubrana w sutannę, komżę i pelerynę z biretem na głowie. W jego dłoniach spoczywał krucyfiks, lub palma. W styczniu etnograf Roman Sokal poinformował, że figura została skradziona z kapliczki. Pierwotnie stała ona naprzeciw nieistniejącej już szlakówki, czyli budynku, w którym za czasów Ordynacji Zamojskiej mieszkał szlakowy, który badał legalność przewożonego drogą drewna. Po kradzieży nie było już w niej żadnej rzeźbionej figury. W 2017 r. kapliczka została przekazana przez Proboszcza parafii p.w. Miłosierdzia Bożego w Harasiukach do skansenu, gdzie została wyremontowana i pokryta gontem.

Duża kuźnia zbudowana została w 1947 r. z drewnianych bali i należała do Mikołaja Łój z Krzeszowa Górnego. Zakupiona od jego żony w 2001 r. i przeniesiona do Zagrody Kowalskiej. Kuźnia pokryta jest gontem, a nad wejściem znajduje się wysunięty dach tzw. podcienie. Pomieszczenie jest wyposażone we wszystkie urządzenia potrzebne do pracy kowala: piec, miech, kowadła, warsztaty, imadła, szlifierki i inne narzędzia. Na podłodze ułożono klepisko gliniane. Kuźnia stoi na kamieniu węgielnym. Zrąb z bali sosnowych węgłowanych na jaskółczy ogon. W ścianach bocznych znajduje się po jednym otworze okiennym. Wewnątrz brak stropu. Więźba dachowa drewniana konstrukcji krokwiowo jętkowej. Okna skrzydłowe, natomiast drzwi spągowe na żelaznych zawiasach pasowych.